Omroep Groen wil het bestel in met positief-realistische boodschap

Groen, de naam laat niets aan duidelijkheid te wensen over. Met klimaatverandering en een planeet die uitgeput raakt, heeft de aarde hard aandacht nodig. Omroep Groen heeft als missie om een structurele, maatschappij-brede verandering teweeg te brengen, door meer aandacht te vestigen op de aarde, het klimaat en duurzaamheid. 

Nu is het zaak om voor het einde van dit jaar 50.000 leden te werven om per 1 januari 2022 – de start van de nieuwe concessieperiode – het publieke bestel te betreden.

Omroep Groen is een initiatief van (tv-)producenten Taco Zimmerman (nu nog mede-eigenaar Tuvalu Media; in de loop van 2021 draagt hij zijn aandelen in het bedrijf over) en Carolijn Borgdorff die met haar bedrijf Moondocs (maatschappelijke) documentaires maakt.

Zimmerman: ‘Anderhalf jaar terug ontstond bij een brainstorm van Tuvalu Media het idee om een publieke omroep op te richten rond duurzaamheid en klimaatverandering. Daarmee was Omroep Groen geboren. Ik zei: “Ik duik er wel even in”. Dat was ingewikkelder dan ik dacht, want je moet een enorme checklist van het Commissariaat voor de Media doorploegen. En er zijn veel eisen, zoals 50.000 leden voor het einde van 2020, een doorwrocht beleidsplan waarin je je meerwaarde kunt aantonen, dan moet je langs het Commissariaat, de Raad voor Cultuur en komt je plan op het bureau van de minister terecht.’

Zimmerman kwam en route in contact met Borgdorff en dat klikte zo goed, dat ze samen Omroep Groen verder zijn gaan vormgeven. ‘Onze ideeën vielen grotendeels samen’, zegt Borgdorff.

Toetreden tot het bestel lukt op gezette tijden, zegt Zimmerman. Dat zagen we de afgelopen pakweg vijftien jaar met omroepen als MAX, WNL en Powned. En er was Llink, ook een omroep met een groene missie, maar die zat slechts vijf jaar – tot 2010 – in het bestel.

Het is dus tijd voor een nieuwe ‘groene’ omroep. Borgdorff: ‘De kaders van de publieke omroep zijn strak. Tegelijkertijd biedt het wel ruimte om vanaf nul te gaan denken.’

Het is natuurlijk ook een gevoelig thema, gaat ze verder. ‘Het is al heel snel iets links of negatief: “we mogen niet meer vliegen of vlees eten”. Maar daar gaat het helemaal niet over. Het gaat erom dat er iets moet gebeuren en wij denken dat de meeste mensen dat ook echt willen.’

Ze verwijst naar een recent onderzoek van de Rijksuniversiteit van Groningen,  van Linda Steg, dat aantoont dat duurzaam doen gelukkig maakt. ‘Want je hebt het gevoel dat je bijdraagt aan de maatschappij en de toekomst. Alleen handelen we er nu vaak niet naar. We horen vaak de negatieve kant, maar weinig over wat het oplevert én dat je er ongelooflijk veel geld mee kan verdienen. Geld verdienen vinden we toch superleuk?’

Duurzaam zijn maakt ook dat je grip krijgt op je leefomgeving. Ook geldt dat hoe duurzamer je bent, hoe duurzamer je wordt. ‘Het is recht-toe-recht-aan psychologie: als je duurzaam doet, ga je jezelf zien als duurzaam doend persoon en je gedrag er op aanpassen’, zegt Borgdorff. ‘Berichtgeving rond klimaat en duurzaamheid is nu zo somber, dat je het liefst onder je dekbed gaat liggen. Dus we hebben nieuwe verhalen nodig. Laten wij nu die verhalenvertellers zijn.’

Zimmerman: ‘Natuurlijk zijn er uitdagingen rond het klimaat, daar kunnen we niet omheen. Met Omroep Groen willen we daarom een positief-realistische boodschap brengen.’

Borgdorff en Zimmerman zijn nu druk met de content. Zimmerman: ‘We willen dat uiteraard voor zo veel mogelijk doelgroepen doen. Daar zit bijvoorbeeld ook wel kindertelevisie tussen. We kijken naar alle genres. Van onderzoeksjournalistiek en documentaires, tot groot amusement en drama. Daarnaast uiteraard radio, maar ook podcasts. Het is nog even de vraag hoeveel uren ons gegeven zijn straks.’
Borgdorff: ‘Dit is een onderwerp wat je prachtig kan verpakken in allerlei andersoortige tv.’
 

Hoe ga je een lastig onderwerp dat je ook nog verpakt in zoiets archaïsch als een publieke omroep over het voetlicht brengen? Het was de taak van KesselsKramer om dat op een pakkende manier te doen. ‘Wij vonden het belangrijk om Taco en Carolijn te helpen, omdat duurzaamheid en klimaatverandering het belangrijkste thema van deze tijd is’, zegt bureaupartner Matthijs de Jongh.

‘Daarnaast hebben we best ervaring op dit onderwerp met verschillende klanten. De uitdaging om van een complex onderwerp iets aantrekkelijks te maken, sprak ons ook aan. Belangrijk vond ik ook dat het initiatief niet uit de hoek van de natuur- en milieu-organisaties komt, maar van producenten. Dat vind ik een groot voordeel, want dan is de kwaliteit van de content die straks geboden wordt gewaarborgd.’

De Jongh haalt socioloog en onderzoeker Robert Zajonc aan, die in de jaren zestig veel onderzoek deed naar de frequentie van een boodschap. ‘Hoe vaker je iets ziet, hoe leuker je het gaat vinden, was zijn theorie: het mere-exposure effect. Dus hoe meer aandacht voor "groene" onderwerpen in de media, hoe hoger de betrokkenheid van het publiek. Maar hoe maak je zo’n ingewikkeld onderwerp ook aantrekkelijk? Hoe maak je mensen warm voor een nieuwe omroep die zich hierop richt? Hiervoor hebben we uitgezoomd en onze planeet van een afstand bekeken. Alle astronauten komen geëmotioneerd terug van hun ruimtereis en vertellen hoe mooi en kwetsbaar de aarde is. Dat is een universele emotie. We hebben dat teruggebracht tot “Aarde zoekt leden”.’

Zimmerman haakt in: ‘Niemand kan immers tegen de aarde zijn.’

Een van de ambassadeurs en voorzitter van de raad van toezicht is Jan Terlouw. Daarmee heeft de omroep meteen een icoon binnengehaald. Zimmerman: ‘Hij doorleeft dit thema en is zeer betrokken.’ Naast Terlouw zet Omroep Groen de komende tijd nog meer ‘influencers’ in.

Omroep Groen is straks niet de enige aspirant-omroep die het bestel wil betreden, in totaal zijn er veertien gegadigden. Het Commissariaat zou ze bij wijze van spreken alle veertien kunnen toelaten, als ze maar aan de regels voldoen. Borgdorff: ‘Uiteindelijk verwacht het Commissariaat dat er een handvol van zullen overblijven, vanwege de intensieve regelgeving. Het is een hele kluif wat je allemaal moet regelen. Wij zijn er helemaal klaar voor.’