Een beroerde dag voor Google: de rechter bevestigt de boete van de Europese Commissie van ruim vier miljard euro voor misbruik van besturingssysteem én Android en Europese uitgevers beginnen in Nederland en Engeland een massaclaim met een verzonnen prijskaartje van 25 miljard euro.
Het zwaarste weegt de uitspraak van het Europese Hof van Justitie in de zaak die Google aanspande tegen een boete van de Europese Commissie van 4,3 miljard euro. Het Hof brengt die terug naar 4,1 miljard, maar het blijft daarmee een recordboete voor overtreding van concurrentieregels.
Opgelegde apps
Google wordt gestraft voor machtsmisbruik met Android. De belangrijkste grief: smartphonemakers die Android willen gebruiken worden gedwongen om bepaalde Google-apps te installeren, behalve Search ook browser Chrome en Play. (Ook Google Maps, YouTube, Drive, Gmail et cetera staan vaak op telefoons, maar worden in deze zaak niet genoemd). Het is voor gebruikers onmogelijk om deze toepassingen te verwijderen.
Tegen de wet
Volgens het Hof heeft de Europese Commissie afdoende bewijs overlegd in deze zaak, te weten de contracten van Alphabet (Google) met fabrikanten van Android-telefoons. Daarin stond het verplichte gebruik van de apps genoemd. Ook al liet Google de fabrikanten delen in de advertentieopbrengsten van die apps, het is tegen de wet.
Immers, Google heeft een monopolie op Android-telefoons met haar besturing, met een Europees marktaandeel van 80 procent (Nederland: 70 procent). Andere besturingen zijn niet te installeren want Apple iOS draait louter op iPhones en ook dwerg Blackberry heeft eigen besturing op telefoons.
In de zaak bij het hof werd Google gesteund door de Amerikaanse bond van computermakers CCIA en die van app-producenten. De Europese Commissie zag zich gesteund door de Duitse organisaties van kranten- en van tijdschriftuitgevers en door consumentenbond BEUC. De laatste is blij met de uitspraak.
Naar evenredigheid van de bijdragen van lidstaten aan de EU betekent dit voor Nederland een meevaller van zo’n 190 miljoen euro. Met dat bedrag wordt de rekening van Den Haag aan Brussel verlaagd dankzij de extra inkomsten van 4,1 miljard euro aan de boetepot.
25 miljard euro
De uitspraak van het Hof kent, evenmin als de boete van de Europese Commissie vier jaar geleden, een onderbouwing met een logische berekening. De boete had wettelijk 10 procent van de omzet van Alphabet kunnen bedragen en was dan ruim dubbel zo hoog uitgevallen.
Nog willekeuriger is het prijskaartje van 25 miljard euro dat Europese uitgevers hangen aan een massaclaim die tegen Google is ingediend bij rechtbanken in Nederland en Groot-Brittannië. Het Belgische advocatenkantoor Geradin Partners leidt de claimacties in EU en VK tegen Google namens uitgevers.
Geradin telt de European Publishers Council als belangrijke klant. Van deze club zijn DPG Media, Mediahuis en RELX (voorheen Elsevier) met hun bazen Christian Van Thillo, Gert Ysebaert en Erik Engstrom prominente leden. De leden sluiten zich naar verwachting individueel bij deze claim aan.
Immers, deelname is vrijblijvend en kost de uitgevers niets, want wordt betaald door Harbour Ligitation Funding die de kosten van de rechtszaken draagt en meedeelt in de winst bij een goede afloop.
Harbour betaalt Geradin, het Nederlandse advocatenkantoor Stek in Amsterdam dat de claim verdedigt in Nederland, de Britse advocaten van Humphries Kerstetter, Monckton Chambers en Fountain Court Chambers en het economisch adviesbureau Charles River Associates dat de berekeningen maakt.
De procedures voor schadevergoedingen dienen voor de hele Europese Ruimte (EER) inclusief EU in Nederland en apart in Engeland. Uitgevers die willen meedelen kunnen zich naar believen aansluiten, zoals gebruikelijk met massaclaims. Ze moeten dan opperen dat ze schade hebben geleden door ‘het concurrentieverstorende gedrag van Google met betrekking tot advertentietechnologie’, aldus Geradin partners.
De aanzet door Gerardin is vet: ‘In een tijd waarin veel mediaorganisaties moeite hadden om de salarissen van journalisten te betalen, heeft Google hen door concurrentiebeperkend gedrag miljarden aan inkomsten onthouden. Voor veel uitgevers zou het te duur zijn om een gigantisch bedrijf als Google aan te klagen. Zonder deze actie zou deze schade niet worden vergoed.’
Volgens baas Damien Geradin wordt ook de vitale rol die nieuwsmedia spelen in de samenleving ondergraven door het afromen van de reclamemarkt door Google. De actie wordt gemotiveerd door een boete van de Franse mededingingsautoriteit Google van 220 miljoen euro in 2021 voor misbruik van de concurrentiemacht op de digitale reclamemarkt.
De Fransen bepaalden dat Google haar ad exchanges oneerlijk bevoordeelde ten koste van die van de uitgevers. Google ging niet in beroep, koren op de molen van de huidige claimpartijen. Geradin Partners en Charles River Associates traden op voor de Franse uitgevers in de zaak voor de mededingingsautoriteit in Parijs.
