Influencer Mo Bicep op vingers getikt voor nepvolgers en neplikes

Influencer Mo Bicep is door de Autoriteit Consument en Markt (ACM) gedwongen te stoppen met het gebruik van nepvolgers en neplikes. Het is de eerste keer dat de ACM handhaaft op het gebruik van nepvolgers/neplikes.

Hoge boete

De webshop Bicep Papa, het bedrijf achter de influencer, gebruikte de nepvolgers en neplikes op verschillende Instagram-accounts ter promotie van zijn fitness- en voedingsmiddelen. Mo Bicep moet nu alle nep-engagement op zijn accounts verwijderen, op straffe van €12.500 per week. Als Bicep Papa de overtredingen niet beëindigt en beëindigd houdt, kan de last onder dwangsom oplopen tot €100.000. Mobicep is volgens eigen zeggen inmiddels gestopt met het kopen van neplikes en nepvolgers.

Professionalisering van de branche

Het fenomeen van neplikes en nepvolgers kwam rond 2018 in Nederland aan het licht nadat de VPRO documentaire #Followme verscheen. Documentairemaker Nicolaas Veul toonde de eenvoud aan waarmee vemeende influencers konden frauderen door voor weinig geld neplikes en volgers te kopen. Sindsdien is er een hoop progressie gemaakt in de opgroeiende influencer-branche. Zo treden Facebook en Instagram door middel van zelflerende algoritmes steeds effectiever op tegen nepprofielen. Daarnaast is het voor adverteerders en bureaus steeds beter mogelijk om met tools de kwaliteit van de fanbases van influencers onder een vergrootglas te leggen, en de influencers met nepvolgers en neplikes er eenvoudig uit te filteren.

DDMA blij

De DDMA Commissie Influencer Marketing is blij met de handhaving van de ACM. Commissievoorzitter Martijn de Kemp: 'De handel in fake followers en likes zal binnenkort een issue uit het verleden zijn dat enkel in de krochten van het vakgebied nog een rol speelt. De grotere influencers distantiëren zich al langere tijd openlijk van deze vorm van fraude. De steeds betere tooling, intensievere opsporing van bots door de platformen zelf, en nu ook de actieve handhaving door de ACM, zijn enorme stappen naar professionalisering van de influencer marketing branche.'

Inzet voor preventie van schade aan adverteerders en consumentenvertrouwen

In 2020 startte de ACM een onderzoek naar de handel in nepreviews, neplikes en nepvolgers. In haar onderzoek spoort de ACM bedrijven op die nepreviews, nepvolgers en neplikes aanbieden en draagt ze vervolgens op hun praktijken te stoppen. Daarbij vordert de ACM hun klantbestanden. De partijen die nepengagement hebben ingekocht kunnen hierdoor nagetrokken worden. Verrassend genoeg was het in deze zaak de Politie Zeeland West-Brabant de tipgever van de aankoop van neplikes door Bicep Papa.

Misleiding door Mo Bicep

De webshop Bicep Papa heeft een externe aanbieder meerdere keren betaald voor de verkrijging van volgers en likes die gegenereerd zijn door een bot. Dit waren accounts van niet-bestaande personen. De ACM stelt dat Bicep Papa op die manier de consumenten heeft misleid en daarmee in strijd handelt met consumentenwetgeving. Het is namelijk onvoldoende duidelijk voor consumenten dat het om niet-bestaande accounts gaat. Daardoor wordt een positiever beeld geschetst van de webshop en de producten van Bicep Papa dan de werkelijke situatie. Zou de consument weten dat de accounts van Bicep Papa minder authentieke volgers en likes hebben, dan hadden zij een ander besluit kunnen nemen en mogelijk afgezien van de aankoop. 

Het is de eerste keer dat de ACM handhaaft op het gebruik van nepvolgers/neplikes. Eerder liet de toezichthouder in haar Leidraad Bescherming online consumenten wel al weten dat deze praktijken als een misleidende handelspraktijk worden gezien. Ook in de Reclamecode Social Media & Influencer Marketing is het verbod op neplikes en nepvolgers opgenomen.