Door Pascal A. Engbers en Kim de Klonia
Afgelopen weekend lanceerde het Amerikaanse biermerk Budweiser de eerste 'Budweiser Rewind', onderdeel van een serie livestreams met wekelijks een live-optreden van een artiest of een band. The Black Eyed Peas, de Amerikaanse hip hop/house-formatie met hits als Pump It en I Got A Feeling, verzorgde de aftrap. Will.I.Am, Apl.de.ap en Taboo speelden vanaf een podium in Los Angeles hun grootste hits en met succes. De stream van het event, georganiseerd door het Nederlandse Wink!, is op het moment van schrijven al 5,4 miljoen keer bekeken. Ook in Nederland schieten online concerten als paddenstoelen uit de grond.
Op 17 april slingerde presentator Tim Hofman een tweet de wereld in en dat leidde tot de lancering van Hometour: een nieuw platform dat voor 10 euro kaartjes aanbiedt om een concert thuis, vanuit je luie stoel te kunnen volgen. ‘Ik zou best geld betalen om via livestream naar een concert te kijken’, twitterde Hofman.
Hometour-ontwikkelaar Terence Huijgen zag die tweet en werkte het idee in amper 24 uur uit tot het livestream-platform. 'Mijn vriendin zag die tweet en zei: daar moeten we iets mee. De festivalzomer gaat niet door, dus we moeten actie ondernemen. We hebben het vervolgens zo snel mogelijk gelanceerd. Blijkbaar is er ontzettend veel animo voor om die artiesten te supporten.'
Vorige week was de primeur: Akwasi’s concert vanuit Bitterzoet in Amsterdam werd live-gestreamd via het platform. En met succes. 'Akwasi en de fans waren razend enthousiast. We kregen honderden foto's opgestuurd van mensen die thuis in pyjama op de bank zaten tijdens het concert', grinnikt Huijgen. Hij heeft het druk. 'We zijn in gesprek met boekingskantoren, daarover wordt binnenkort meer bekend. Muzikanten zijn blij dat ze toch weer concerten kunnen geven. Dat zijn tenslotte ook gewoon ondernemers die net als jij en ik geld willen verdienen.'
Naar Di-rect voor een euro
Ook de initiatiefnemer van het platform Corona Concerten – met het motto: ‘Jij niet naar het concert? Dan komt het concert naar jou! - zegt dat er veel animo is voor streamingconcerten. Een meerderheid, 55 procent, van de Nederlandse muziekliefhebbers koopt liever vooraf een kaartje voor een livestream-concert, dan achteraf geld te doneren, bleek uit onderzoek van het platform onder ruim 4.000 volgers en andere muziekliefhebbers. Het publiek wil vooraf wel duidelijk weten of ze waar voor hun geld krijgen. Een redelijke vergoeding voor zo’n concert ligt volgens de meesten tussen de 5 en 10 euro.
'Het gaat hartstikke goed', zegt initiatiefnemer Peter van Vleuten, muzikant en copywriter van beroep. Corona concerten, dat in maart werd opgetuigd om 'muzikanten en muziekliefhebbers bij elkaar te brengen', streamt niet zelf, maar fungeert als een soort marktplaats waar je alles kunt vinden wat door andere partijen gestreamd wordt. 'De ontwikkeling gaat als een speer. In het begin werd er natuurlijk erg gerommeld met techniek. Artiesten waren in eerste instantie lolliger, alsof ze aan het jammen waren. Nu zie je dat ze echt een stuk serieuzer zijn en echte optredens neerzetten. De techniek hapert soms nog wel, maar het niveau gaat met sprongen omhoog.'
Een andere aanbieder is Onlineoptredens.nl. Dat Amsterdamse platform, uit de koker van Agents After All, AAA2010 en Topbillin’, biedt op maat gemaakte optredens aan voor online festivals, virtuele zakelijke bijeenkomsten, vrijdagmiddagborrels en familiefeesten. Op de website staan onder andere Di-rect, Trijntje Oosterhuis, Typhoon en Paul de Munnik. Fans van Di-rect konden de online show al vanaf 1 euro bijwonen. Natuurlijk komt dan direct de vraag naar boven of artiesten daar dan nog wel iets aan verdienen. Maar volgens de organisator brengt de verkoop van merchandise ook nog wel wat in het laatje.
Het platform ging half maart live, net na de eerste persconferentie van premier Rutte. Dagelijks worden er verschillende optredens georganiseerd, ook voor online bedrijfsevenementen en privé-feestjes die momenteel in de fysieke wereld niet kunnen plaatsvinden. ‘We zijn sociale wezens en als we dat niet fysiek kunnen doen om begrijpelijke redenen, zoeken we elkaar digitaal op, in Zoom-meetings, YouTube-events of via een bedrijfsnetwerk. Zo zien we initiatieven zoals vrijdagmiddagborrels bij grote organisaties die worden afgesloten met een live-optreden van Trijntje Oosterhuis of Douwe Bob. Ook staat er een online ‘Sweet 16’ feest geboekt voor een groep vriendinnen dat wordt afgetrapt door een privé optreden van Bizzey', legt de woordvoerder uit.
Deze week lanceerde het platform samen met Buma Music Academy de ‘End of Exams Party’, een online eindexamenfeest, met optredens van Bizzey, Josylvio, Willie Wartaal en The Partysquad. Het event wordt aangeboden aan de leerlingen van meer dan 600 scholen.
'Interactie tijdens online concert misschien nog wel groter'
Hoewel streamingconcerten al bestonden voordat corona de kop opstak, is er over de wensen en ervaringen van online concertbezoekers nog maar weinig bekend. Wel blijkt uit het onderzoek van Corona Concerten dat het publiek een aantal elementen mist van de fysieke ervaring – hoe kan het ook anders.
Desondanks biedt zo’n streamingconcert ook voordelen. Zo is de interactie tussen de artiest en het publiek tijdens een liveshow gek genoeg misschien nog wel groter. Akwasi beantwoordde via het chatprogramma Telegram vragen van zijn fans. 'Die waren razend enthousiast', zegt Hometour-ontwikkelaar Huijgen. 'Zelfs zo enthousiast dat we na de show werden bedolven onder foto's van fans die in hun pyjama op de bank de show hadden 'bijgewoond'.'
Ook The Black Eyed Peas deed aan interactie met het publiek. Zo deelden de bandleden persoonlijke verhalen uit hun (muzikale) levens en vertelden ze nog nooit eerder gehoorde weetjes over hun carrière.
Van Vleuten: 'Het haalt het niet bij een live-ervaring, dat staat voorop. Toch brengt livestreaming andere ervaringen met zich mee, die van grote toegevoegde waarde kunnen zijn. Zo kun je bijvoorbeeld de mogelijkheid om backstage te gaan laagdrempeliger maken, kunnen fans verzoeknummers aanvragen en er is meer interactie tussen de artiest en het publiek mogelijk. Het kan misschien voor sommigen wel onwennig zijn, maar je moet het anders bekijken dan een regulier concert.'
Ook de Nederlandse podia zijn inmiddels begonnen met het streamen van concerten. Zo ook Paradiso. ‘Normaal gesproken brengen we in Paradiso dagelijks artiesten en publiek samen. In de huidige door corona ontregelde realiteit staat Paradiso leeg en zijn veel artiesten optredens en inkomsten misgelopen en zitten noodgedwongen thuis. Om artiesten evengoed een podium te bieden, gaan we met regelmaat 'live' via onze website en Facebook pagina’, stelt het poppodium. Wie een kijkje neemt in de agenda van Paradiso, ziet dat dat zelfs bijna dagelijks gebeurt. Ook het Eindhovense poppodium de Effenaar zendt live concerten uit. De acts worden op de middag van de stream rond 15.00 bekendgemaakt en zijn om 21.00 te bekijken via het Facebook-event van The Isolation Sessions. De optredens zijn terug te kijken via de website.
Het coronavirus heeft de gehele cultuursector wellicht aan de beademing gelegd, maar dood zijn we nog lang niet.
Zijn online concerten de toekomst?
Zullen streamingconcerten blijven bestaan als de crisis voorbij is? 'Jazeker', zegt Van Vleuten. Het gaat echt van toegevoegde waarde zijn, ook na de crisis. Labels zullen ook inhaken en een graantje mee willen pikken, en er zullen wellicht vaste locaties worden gebouwd voor kleine groepen mensen. En de rest kan dan meegenieten via een stream. Of als je om wat voor reden dan ook niet naar een concert kunt, dan heb je altijd nog de mogelijkheid om thuis te kijken.'
Niet iedereen staat erom te springen. Van Vleuten: 'Sommige artiesten hebben er geen feeling mee, die vinden het maar ingewikkeld. Het is net als het streamen van muziek, daar moest vijftien jaar geleden ook niemand iets van weten, maar kijk nu eens naar Spotify. Je hebt nu eenmaal voorlopers en volgers.'
Huijgen: 'We willen natuurlijk het liefst weer terug naar het oude normaal.' Toch mankeert het bij Hometour niet bepaald aan ambitie. Huijgen wil uiteindelijk honderden concerten per maand streamen. 'Maar de volgende fase is twee à drie concerten per week. Daarna kijken of we kunnen opschalen. We zijn nu nog wel een beetje zoekende, want dit is voor iedereen nieuw, maar we willen graag doorpakken.'
Gloort er dan toch hoop voor de zwaar getroffen evenementenbranche? ‘Akwasi laat de zon weer schijnen’, kopte muziekblad Oor. De auteur van het stuk sprak van een ‘memorabele avond.’ ‘Het coronavirus heeft de gehele cultuursector wellicht aan de beademing gelegd, maar dood zijn we nog lang niet.’