"Trek eens aan mijn vinger" probeert Lucius Raecius Felix in een laatste wanhopige poging zijn tegenstander met een flauwe kwinkslag van de wijs te brengen. Echter, de breed grijnzende Marcus Atillus blijft er met zijn zwaard onverstoord op los maaien en dwingt Raecius uiteindelijk op zijn knieën. Na twaalf overwinningen op rij zou dit onderonsje met Marcus letterlijk een inkoppertje moeten zijn. Zo voelt het dus om Yesterdays hero te zijn. De afgelopen weken stond Raecius nog groots aangekondigd op wat je als een van de eerste Out Of Home uitingen ooit zou kunnen bestempelen. Morgen staat er op diezelfde uiting waarschijnlijk een kruisje achter zijn naam. Een uitzinnige menigte joelt in de brandende Romeinse zon. Duimen gaan massaal omlaag. “Man, wat een sof”, denkt onze gevallen held du moment als zijn hoofd van zijn romp wordt gescheiden. De anders altijd zo gedisciplineerde Raecius had zich de avond tevoren laten verleiden door een van de vele outdoor uitingen die het Romeinse Pompeï sierde. Niet zozeer de politieke slogans, als wel de aansporingen tot het drinken van bepaalde wijn. “Veni, Vidi, Bibi”. Alsof de oude Romeinen daar überhaupt aansporing voor nodig hadden. In Rome alleen al werd in die tijd, per jaar, zo'n 180.000.000 liter (jawel, je leest het goed, honderdtachtigmiljoen) weggetankt. Omgerekend een fles per dag per inwoner.
Zo zie je maar, een beetje goede marketing kan het verschil maken tussen winnen en verliezen. Of, in bovenstaand geval, tussen leven en dood.
Wie trouwens na afloop van het spetakel nog naar de afterparty in het plaatselijke bordeel wilde, hoefde letterlijk alleen maar een pik achterna te lopen. Ook van effectieve signage hadden die oude Romeinen verstand.
Bestaan er nog oudere voorbeelden van reclame?
Zeker! Wat doe je als je favoriete slaaf de benen heeft genomen? De Egyptische handelaar in stoffen, Hapu, verspreidde een stuk papyrus met daarop het vriendelijke verzoek zijn ontsnapte slaaf Shem aan hem te retourneren. Diegene die Shem terug zou brengen naar Hapu's winkel zou een beloning ontvangen. De rest van het papyrus vulde hij met een beschrijving van zijn winkel; the place to be voor kekke kleedjes. Dat dat laatste hem bepaald geen windeieren heeft gelegd weten we uit andere papyri uit die tijd. Daaruit leren we dat Hapu dankzij deze stunt zijn bedrijf flink kon uitbreiden en tot in alle uithoeken van Egypte bekend werd.
Resumé: Hapu begint met een dramatisch verhaal om vervolgens mensen, middels een beloning, aan te sporen tot actie. Tot slot dropt hij ook nog even zijn merk. Prachtig stukje 5.000 jaar oude contentmarketing!
Van de opstandige Shem ontbreekt tot op de dag van vandaag elk spoor.
Middeleeuwse spam
Fast forward naar het Godvrezende 1477. Een tijd waar niet langer alles met de hand, letter voor letter gekopieerd hoefde te worden. Omdat er nu minder werk was voor de kalligrafen (alleen de high end, custom made uitgaves voor de rijken werden nog met de hand gemaakt) werd de onderlinge concurrentie ook heviger. Daarmee groeide ook de behoefte om op te vallen. Sommigen deden dit middels een voetnoot of met een korte tekst in de kantlijn. Anderen middels een mini flyer zoals hieronder afgebeeld. Met slechts 146 x 80 mm staat er toch heel wat informatie op gepropt. Zo staat vermeld waar men heen moet: “late hym come to Westmonester in to the Almonesrye at the reed pole”. Dat de boeken foutloos zijn "well and truly correct" en tegen een goede prijs verkocht worden "and he shal have them good chepe". It may not look like much maar qua opbouw verschilt het niet veel van wat we heden ten dage voorgeschoteld krijgen. De vorm is nu wellicht anders, maar de opbouw en inhoud niet.
In 1892 pakt het Amerikaanse Sears het spammen een stuk gestructureerder aan. De eerste vorm van direct mail bestond uit maar liefst 8.000 ansichtkaarten; met de hand geschreven en verstuurd. Resulterend in naar verluidt maar liefst 2.000 bestellingen. De natte droom van iedereen met een bestelstraat. Kom daar maar eens aan met je conversieratio van 3%. Qua ontwerp en uitvoering is het allemaal niet zo spannend, maar het werkte als een malle.
Interplanetaire spam
Een stuk spannender, zeker in het kader van “bereik”, is onderstaande gouden plaque. Op een afstand van meer dan 12 miljard kilometer (laatst vastgestelde afstand tot de aarde in 2003) en met een snelheid van 15 kilometer per seconde is de kans op een lezer niet bijster groot. De plaat (iets groter dan een A5 formaat) zit vastgeschroefd aan de ruimtevaartuigen Pioneer 10 & 11. Gelanceerd in 1972 om onderzoek te doen naar een van onze buren in het zonnestelsel, gasreus Jupiter. Een knap staaltje werk, je weet immers niet welke taal de mogelijke ontvanger spreekt. Hierbij werd daarom door Carl Sagan teruggegrepen op een taal die in elke uithoek van het heelal hetzelfde is: wiskunde. Hoewel er veel informatie in verstopt zit, is de voornaamste boodschap ons eigen kosmische adres. Onderin staat een schematische voorstelling van ons zonnestelsel en de route die het ruimtevaartuig gevolgd heeft. Saillant detail, het puriteinse Amerika van de jaren 70 maakte van dit project een anatomische freakshow. Een eventuele Spock of Evil Emperor Zurg zal zich afvragen hoe men zich op deze derde rots vanaf de zon in hemelsnaam voortplant.
Qua bereik dus een ramp, die Pioneer
Dankzij de komst van social media kunnen we nu al een aantal jaar onze gefotografeerde keukenfröbels, kattenfilmpjes en andere relevante informatie direct delen met al onze vrienden en/of doelgroepen. Met een minimale inspanning wordt een enorm bereik gecreëerd. Elk mens gewapend met een camera, net zindelijk of niet meer, begint zijn eigen blog of vlog. Sommigen verdienen daar serieus geld mee en anderen doen het voor de drie likes van directe familie. Social media is niet veel anders dan wat op de muren in het oude Pompeï gebeurde. Op een muur werd een stelling geplaatst, voornamelijk politiek van aard, waarop vervolgens gereageerd werd door anderen. Resulterend in een soort tijdlijn. Verder werden de locaties voor deze boodschappen zorgvuldig gekozen om zo de juiste doelgroep of achterban te bereiken. Muren van vooraanstaande inwoners hadden meer aanzien en waren daardoor meer in trek en dus duurder. Waren er meer gegadigden voor een bepaalde plek dan moest er waarschijnlijk op geboden worden. Real Time Bidding Roman style.
"Vooruitgang"
Door de eeuwen heen is er dus niet zo heel veel veranderd qua aandacht trekken. Of je nou krast op een muur, je boodschap op papyrus uitdeelt of je met de hand geschreven boek voorziet van een advertentie in de kantlijn. Inhoud en opbouw zijn grotendeels ongewijzigd. Kunnen we iets zeggen over de toekomst? Kunnen we ons wellicht verheugen op stoeptegelleddisplays of een projectie van het Coca Cola logo op de maan? Doe maar niet. Ik hecht mij aan nog iets van persoonlijke reclamevrije ruimte, dank u. Er zijn grenzen. Of toch niet?
De behoefte om te delen als wel de neurotische drang om geliked te worden zal er niet minder om worden. Waarom dan niet gewoon all the way gaan? Grenzen zijn er immers om te overtreden. De stormram in het achterhoedegevecht dat beschaving heet!
Dames en heren, ik presenteer u: Braindump!
(Gebruikers dienen wel te verkassen naar een willekeurig eiland in de stille oceaan.)
© Martijn de Vrieze – Creative Consultant bij Mediaxplain*
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!