Artificial intelligence (AI) en machine learning (ML) zouden tal van mogelijkheden bieden voor creatieve professionals, maar welke dat precies zijn, blijft meestal vaag. Het onlangs verschenen boek ‘The Art of AI’ wil hier meer inzicht in geven.
Het begon vorig jaar met een gratis e-mailnieuwsbrief over kunstmatige intelligentie, bedoeld voor mensen die in de creatieve sector werken. De nieuwsbrief was een initiatief van Laurens Vreekamp, voormalig Teaching Fellow van Google en oprichter van de academie Future Journalism Today, waar hij trainingen en workshops geeft over uiteenlopende digitale onderwerpen. ‘Kunstmatige intelligentie kan de creatieve sector op verschillende manieren helpen, maar veel creatieve professionals weten nog niet hoe.’ Om een groter publiek te bereiken dan de paar honderd wekelijkse lezers van de nieuwsbrief, schreef Vreekamp het (Nederlandstalige) boek The Art of AI, dat onlangs verscheen. Co-auteur is Marlies van der Wees, die als machine learning engineer bij DPG Media al drie jaar elke dag bezig is met slimme software.
Laagdrempelig
Het boek is dus in de eerste plaats bedoeld voor creatieve professionals die belangstelling hebben voor kunstmatige intelligentie en machine learning, maar er weinig of geen verstand van hebben. Helemaal niet erg, zegt Vreekamp: ‘Het maakt niet uit als je niet kunt programmeren en je hoeft ook geen fan te zijn van wiskunde. Interesse om meer te weten te komen over de technieken is genoeg.’
De auteurs willen met die laagdrempelige insteek een brede doelgroep aanspreken, van journalisten en foto- en videografen tot digitaal ontwerpers en communicatie- en marketingspecialisten. Om die gevarieerde doelgroep wegwijs te maken in de werking en mogelijkheden van kunstmatige intelligentie en machine learning, is er eerst een uitleg over de begrippen en het verschil tussen kunstmatige intelligentie en machine learning.
Double diamond model
In het tweede deel van het boek, dat vooral gericht is op de praktijk, komen tientallen verschillende AI-softwaretools aan bod die creatieve professionals kunnen helpen met hun werk. ‘Het zijn bijna zeventig tools, waarvan het merendeel gratis te downloaden is’, licht Vreekamp toe. ‘Sterker, sommige tools hoef je niet eens te downloaden omdat ze werken in de browser van je computer.’ De softwaretools worden besproken met behulp van het zogenaamde Double Diamond Model. Dit model, ontwikkeld door de Britse Design Council in 2005, bestaat uit twee ‘diamanten’ die elk symbool staan voor een proces van divergeren (het onderzoeken en begrijpen van je probleem) en vervolgens convergeren (keuzes maken en een oplossing realiseren). Kunstmatige intelligentie kan hierbij helpen, benadrukken Vreekamp en Van der Wees, en leggen uit hoe je zelf een machine learning-model kunt ontwikkelen om te helpen bij je werkzaamheden.
Experimenteren
Het derde deel van ‘The Art of AI’ borduurt verder op de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie. De auteurs beschrijven hoe het gebruik van kunstmatige intelligentie creatieve processen en conceptontwikkeling kan veranderen en welke invloed nepvideo’s als deepfakes kunnen hebben op de maatschappij. Ook dit deel brengt verschillende tools onder de aandacht, bijvoorbeeld gratis software waarmee je online video’s op echtheid kunt controleren. Het boek sluit af met voorspellingen van creatieve professionals over de impact en mogelijkheden van kunstmatige intelligentie, en geeft tien tips voor wie ermee wil experimenteren. Waarschuwing vooraf van Vreekamp: ‘Je moet een beetje de tijd nemen om AI te leren kennen als je ermee gaat experimenteren.’
Menselijke beïnvloeding
In The Art of AI zijn ook interviews opgenomen met twaalf professionals - door de auteurs betiteld als ‘creatieve pioniers’ - die al langer kunstmatige intelligentie gebruiken in hun werk. Het merendeel van de geïnterviewden is vrouw. Dat is deels bewust gedaan, licht Laurens Vreekamp toe. 'Al is het maar om subtiel aan te geven dat kunstmatige intelligentie al lang geen mannenbolwerk meer is.’ Daar is mede-auteur en machine learning engineer Van der Wees een goed voorbeeld van.
De interviews leverden ook de auteurs nieuwe inzichten op. Vreekamp: ‘Namelijk die nuance waar ik het eerder over had, dat je bereid moet zijn om de tijd te nemen om AI te doorgronden. Het blijft slimme software die zich baseert op de data en keuzes van de ontwikkelaars. De pioniers die wij gesproken hebben zeggen daarom ook: gebruik de inzichten van AI als hulpmiddel in je creatieve denkproces en baseer er niet al je beslissingen op. Alle slimme software heeft door de menselijke beïnvloeding namelijk een vorm van bias. Het is goed om je hiervan bewust te zijn, ook bij de tientallen tools die wij in ‘The Art of AI’ noemen. Met dat inzicht en het experimenteren met de software, kan kunstmatige intelligentie je creativiteit zeker helpen.’
Het boek
‘The Art of AI’ is sinds 25 mei te koop in Nederland en het Vlaamse deel van België. Auteurs zijn Laurens Vreekamp en Marlies van der Wees. Het Nederlandstalige boek telt 376 pagina’s en heeft een adviesprijs van 35 euro.
