PR 28 december 2018 Jan-Willem Wits Dossier De columns van Adformatie 2018

De beeldtaal van Mark Rutte verraadt zijn leiderschap

Jan-Willem Wits over de besluitvorming van de minister-president en memo's die dienst doen als overbodige ballast.

Miniatuurvoorbeeld — Mark Rutte telefoneert in het Torentje

© Minister-president Rutte, via Flick

‘Die man is een machine’, verzuchtte een adviseur van de minister-president onlangs. Zelfs na slopende buitenlandse reizen komt Mark Rutte uit het vliegtuig gehuppeld om snel weer aan de slag te kunnen. Moeiteloos weet hij iedere dag een berg aan dossiers, besprekingen en verplichtingen te bedwingen. Heel af en toe kon de adviseur de minister-president betrappen op een iets minder scherpe focus. Dan lijkt er wel informatie binnen te komen maar nergens te landen.

related partner content for mobile comes here

Vacatures

Tegen die achtergrond verbaasde het mij niet dat de minister-president gisteren bij hoog en bij laag vol hield dat hij ‘geen herinnering’ had aan memo’s over de afschaffing van de dividendbelasting. Misschien was het wel zo simpel. Rutte was ze gewoon vergeten.

Vacatures

Kloof in visie

In het urenlange debat met de Kamer bleef het meest interessante onbesproken: de kloof die er is tussen de visie van de oppositie en van de minister-president op besluitvorming en leiderschap. In de wereld van Rutte zijn memo’s voor losers. Zelfs het enige memo dat (toegeven, dat wel) een rol speelde in het ‘eindspel’ rond de afschaffing van dividendbelasting – dat van VVD-staatssecretaris Wiebes – lag volgens Rutte niet op de hoofdtafel. Het was enkel mondeling toegelicht in de een-op-een gesprekken van VVD-onderhandelaar Zijlstra met beoogde coalitiegenoten.

Gerelateerd

Met het ongeloof dat alle doorwrochte documenten die ijverige ambtenaren hadden opgesteld op de hoofdtafel ontbraken, liet de oppositie vooral zien weinig oog te hebben voor de werkwijze van Mark Rutte. Het formatieproces is onder zijn regie een snel smaller wordende trechter. Alle stukken die bij de voorbereidende fases hun nut hadden worden in de finale als overbodige ballast opzij geschoven. Ambtenaren wikken en wegen en spreken elkaar – zoals ook in dit dossier – vaak tegen. Politici hakken knopen door. Ieder zijn vak.

Drie telefoons, en een zitje

Besluitvorming in de eredivisie vindt volgens Rutte niet plaats door je achter papier te verschuilen maar door het gesprek aan te gaan, samen conclusies te trekken en elkaar een hand te geven. Net als bij veel andere wereldleiders zie je op het bureau van Rutte in het Torentje dan ook geen computer staan. Wel drie telefoons. En een zitje. Het is de veelzeggende beeldtaal van echt leiderschap.

Eigenlijk bevalt mij dat wel.