De stand van het communicatievak: veel plezier, meer waardering, onderbetaald

Ze staan wel redelijk positief tegenover de razendsnelle opkomst van artificial intelligence en beschouwen die eerder als een kans dan een bedreiging. Het vak is stressvol, maar iets minder dan acht jaar geleden.

Nog altijd leuk, iets minder stress

Ziedaar enkele opmerkelijke uitkomsten van het Grote Communicatie Salaris & Competenties Onderzoek 2023 van Motivaction en Adformatie. Aan het online-onderzoek namen 305 communicatieprofessionals mee. Doordat het ook in 2015 gehouden werd is er op veel onderdelen een vergelijking mogelijk.

Om met dat laatste te beginnen. Het vak is nog net zo leuk als in 2015 kunnen we concluderen. De communicatieprofessionals geven nu gemiddeld een 7,6 voor het plezier in hun werk. Dat is praktisch gelijk aan 2015 toen de waardering een 7,7 opleverde. Mannen blijken nu overigens met een 7,8 iets meer tevreden over hun vak dan vrouwen.

Opvallend is dat de stress in het vak minder is geworden. Werd die in 2015 nog met 7,6 ‘gewaardeerd’, in het huidige onderzoek ervaren de respondenten minder stress, een 7,1

Waardering gestegen

Belangrijk voor het werkplezier is de vraag of er veel waardering is voor het werk van ‘communicatie’. Een meerderheid van 54 procent vindt dat er veel waardering is, terwijl 18 procent het daarmee oneens is. Een groot percentage (23 procent) is het er niet mee eens of oneens.

Dit betekent een groot verschil met het onderzoek uit 2015. Toen oordeelde 41,9 procent van de communicatieprofessionals dat er veel waardering was, een aanzienlijk lager percentage.

Deze cijfers bevestigen de tendens die is ingezet tijdens corona. Onderzoek van Adformatie en Logeion in 2021 liet zien dat het overgrote deel van de communicatieprofessionals merkte dat het vak beter gewaardeerd werd, wat was terug te zien in onder meer budget en meer fte’s.  Zij verwachtten ook dat dit zou aanhouden en hebben daar getuige het huidige onderzoek gelijk in gekregen.

Mannen zijn aanzienlijk positiever over die waardering; volgens 65 procent is die hoog, bij vrouwen is dit 49 procent.

Bij bureaus wordt de waardering het meest ervaren, door 62 procent. Ondernemingen en non profits liggen redelijk dicht bij elkaar (56 om 54 procent) terwijl de communicado’s bij de overheid de minste waardering zien; 43 procent.

Verdiensten: meer dan helft ontevreden

De waardering wordt natuurlijk ook maandelijks overgemaakt op een bankrekening. Wat zijn de verdiensten van de ondervraagden?

We zien dat die verhoogd zijn ten opzichte van 2015, wat ook wel logisch is gezien koopkrachtcompensatie in cao’s en andere lonen.

Hoe tevreden zijn communicatieprofessionals daarmee?  Ruim de helft (56 procent) is niet tevreden met het salaris. Dit zou hoger moeten zijn en volgens 10 procent zou er zelfs een vijfde van het loon bij moeten. Deze cijfers zijn weinig anders dan acht jaar geleden, maar zijn wel hoger dan andere professionele groepen laten zien.

Vrouwen zijn dit keer niet veel meer ontevreden over de lonen dan mannen, in tegenstelling tot 2015. Toch blijken vrouwen ook in dit onderzoek minder te verdienen. Dat laat zich voor een deel verklaren doordat er meer parttimers te vinden zijn onder vrouwen, maar niet helemaal.

Vrouwen hogere communicatieopleidingen

Het verschil in inkomen is des te meer opvallend, omdat vrouwen beter zijn opgeleid voor communicatie. Van de vrouwen heeft 30 procent communicatiewetenschappen op WO-niveau gedaan, tegenover 22 procent van de mannen.  49 procent van de vrouwen deed HBO-communicatie, bij mannen is dit 40 procent.

Mannen hebben het vak aanzienlijk meer via praktijkervaring geleerd dan vrouwen, 26 procent tegenover 11 procent. Dit is waarschijnlijk een van de redenen dat minder mannen de stelling onderschrijven dat een vakgerichte communicatieopleiding een must is voor professionals. 28 procent van de mannen is het daar niet mee eens (7 procent zelfs ‘zeer oneens’). Bij vrouwen is 20 procent het daarmee oneens, waarvan slechts 1 procent ‘zeer oneens’.

Hoe goed?

Hoe goed vinden communicatieprofessionals zich gekwalificeerd? De grootste groep geeft zichzelf een 8 als cijfer, 44 procent. Ruim een kwart vindt zichzelf een 9 en 11 procent zelfs een 10 voor gekwalificeerd zijn.

Ook hier zijn er grote man-vrouwverschillen. 19 procent van de vrouwen beoordeelt de eigen kwalificaties met een 7’tje, bij de mannen is dat 9 procent. 46 procent van de mannen geeft zichzelf een 9 of 10. Bij vrouwen is dat 35 procent.

Waarin goed?

Waarin zijn de respondenten dan precies goed? Allereerst vindt u zichzelf erg creatief. Bijna de helft van de communicatieprofessionals noemt dat als een van de drie beste competenties, gevolgd door redactionele vaardigheden en strategisch management.

Niet toevallig worden dit ook als belangrijkste competenties voor het vak genoemd. Ronduit zwak vinden commprofs zich in financiën en de inzet van nieuwe technologie, zoals AI, AR of sociale media.

Kansen en bedreigingen

Wat verwachten communicatieprofessionals van de toekomst? Opvallend is dat ze het gebrek aan datakennis als grootste bedreiging zien voor het vak, hoewel ze daar niet veel actie op ondernemen. Ze noemen zichzelf er niet goed in en slechts een kwart wil zich erin verbeteren.

Kansen zijn  er ook volop, en dan vooral bij het coachen en begeleiden van medewerkers in communicatie, de taak die nu al het meest genoemd wordt in de werkzaamheden van de communicatieprofessionals. Opvallend is het positieve sentiment bij de inzet voor artificial intelligence.