Door Jasper Mulder en Kim de Klonia
Het ministerie van VWS verwerpt de kritiek van RTL Nieuws dat de voorlichtingscampagne voor coronavaccinatie niet leidt tot meer vertrouwen en bereidheid van mensen om zich te laten vaccineren.
Afgelopen week meldde RTL Nieuws, op basis van eigen onderzoek van het ministerie, dat de vaccinatiecampagne niet zou werken: geen van de hoofddoelen wordt gehaald; het vertrouwen in de veiligheid van vaccins neemt juist af en ook de vaccinatiebereidheid stijgt niet.
VWS zegt dat deze conclusies niet juist zijn. 'Uitgaand van de cijfers in de campagne-effectmonitor is de campagne wat betreft vaccinatiebereidheid in de eerste periode wel degelijk effectief geweest', stelt een woordvoerder.
Cijfers vertekenen
De verdediging van VWS komt er op neer dat we de cijfers uit de campagne effectrapportage niet zo serieus moeten nemen, omdat de cijfers die naar buiten zijn gebracht een vertekend beeld schetsen.
De vaccinatiebereidheid van mensen die zich nog niet hebben laten vaccineren, is weliswaar licht gedaald van 75% naar 69%, maar die cijfers vertekenen, is de redenering van VWS. Zo is er een groot deel van de groep 66+ inmiddels gevaccineerd, juist de groep waar er een grote vaccinatiebereidheid was. Zij worden in de huidige bereidheidscijfers niet meer meegenomen Dat onder de overgebleven Nederlanders de bereidheid procentueel wat lager is, is volgens VWS dus 'goed te verklaren'.
Ook richt de campagne zich volgens VWS zich niet op heel Nederland, maar op de doelgroepen die op dat moment aan de beurt zijn om zich te laten vaccineren. VWS: 'Zo heeft de campagne zich in de eerste periode voornamelijk gericht op het zorgpersoneel en later op hun cliënten. De laatste tijd richtte de campagne zich vooral op ouderen. Dat bijvoorbeeld de vaccinatiebereidheid onder jongeren achter lijkt te blijven, staat daarom los van de huidige campagne.'
Bovendien vindt VWS dat andere factoren in overweging meegenomen moeten worden. Mensen krijgen hun informatie van vaccinaties namelijk niet alleen van de overheid, maar ook via andere kanalen, waaronder de nieuwsmedia. 'Ook dat heeft invloed op de beeldvorming en kan een effect hebben op de vaccinatiebereidheid.'
Ook de tijdelijke pauze in het vaccineren met het AstraZeneca vaccin zal van invloed zijn, vermoedt VWS, zonder dat dit wat zegt over het effect van de campagne an sich.
Bereidheid valt hoger uit
VWS verwacht juist dat de vaccinatiebereidheid uiteindelijk hoger uitvalt dan nu nog wordt gedacht. Dat is tot nu toe al het geval geweest, onder meer bij zorgmedewerkers, en zal bij doelgroepen die aan de beurt zijn ook het geval zijn als de campagne zich specifiek op die gaat richten.
Ook is het ministerie positief over de resultaten in de informatievoorziening. 'Hoewel een deel van de mensen coronavaccinatie.nl niet kent, weet meer dan twee derde de weg te vinden naar informatie over vaccinatie op de site van de Rijksoverheid', stelt de woordvoerder.
De vaccinatiecampagne van de overheid - gemaakt door Reclamebureau Roorda - is verspreid op tv, radio, social media, in kranten en online. Voor de campagne is zo'n 6 miljoen euro uitgetrokken.
Resultaten op een rij, volgens het ministerie:
- De vaccinatiebereidheid van het algemeen publiek van 18 jaar en ouder is ongeveer gelijk gebleven tussen week 53 2020 en week 11 2021. Zo’n driekwart wil zich waarschijnlijk of zeker laten vaccineren als zij daarvoor worden uitgenodigd óf zich al hebben laten vaccineren.
- Als je enkel kijkt naar de vaccinatiebereidheid van mensen die zich nog niet hebben laten vaccineren, zie je dat die licht is gedaald van 75% in week 53 naar 69% in week 11. Die daling is te verklaren, omdat een groter aandeel mensen zich in de periode heeft laten vaccineren. Het is dus logisch dat een deel van de mensen die positief staan ten aanzien van vaccineren, verschuiven naar de groep die zich al heeft laten vaccineren. Daarmee is het dus ook goed te verklaren dat de vaccinatiebereidheid wat af lijkt te nemen. Dit soort verschuivingen zagen we ook bij de campagne over het Donorregister. De intentie om de keuze te registreren nam af, omdat het daadwerkelijk aantal registraties toenam.
- Onder de groep 66+ers lag de vaccinatiebereidheid altijd al zo’n 10-15% hoger dan bij het algemeen publiek van 18 jaar en ouder. Het percentage dat zich zeker of waarschijnlijk laat vaccineren bij uitnodiging óf zich al heeft laten vaccineren, is de afgelopen twee weken gedaald van 90% naar 82%. Deze daling komt door het aandeel mensen dat minder zeker is zich te laten vaccineren. Deze groep is verschoven naar ‘ik heb er wel over nagedacht, maar ik weet het (nog) niet’.
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!