Zo krijg je dit Nederlands elftal weer aan de praat

Niemand begrijpt waarom het Nederlands elftal zo slecht voetbalt. Is het de coaching, de opstelling, is het een gebrek aan kwaliteit of zit het  - zoals zo vaak -  tussen de oren? We legden drie experts met verschillende communicatie-expertise de vraag voor: hoe zorgen we dat het weer gaat lopen op het veld? Niet elke expert gelooft dat dit nog kan.

'De spelers moeten doorhebben dat ze een oorlogsgebied ingaan'
Reint Jan Renes, lector HU, gespecialiseerd in Nudging

Bij de Nederlandse voetballers moet ik denken aan de uitspraak ‘voetbal is oorlog’ en aan ons project bij de NAM. Bij de NAM moesten de bouwvakkers op de gevaarlijke gaswinningsplants veiliger werken. De NAM medewerkers wisten wat ze moesten doen en hoe ze het moesten, maar deden het vaak niet. Net als de spelers zien ze het probleem, hebben ze de kennis van wat nodig is en beseffen ze ook dat er iets moet gebeuren, maar ‘du moment’ dat het moet plaatsvinden, geven ze niet thuis.

Wilskracht

Je ziet het ook bij mensen die van plan zijn af te vallen of willen stoppen met roken. We weten het wel, maar doen het niet. Bij dit soort zaken kan het zijn dat mensen simpelweg niet de capaciteit hebben om het gewenste gedrag uit te voeren, of ze missen de wilskracht en doorzettingsvermogen.

Mentaal probleem

Ook al is het voetballend vermogen van dit Nederlands elftal niet de absolute wereldtop, toch zou dit team qua vermogen in staat moeten zijn IJsland en Turkije te verslaan. Immers je wordt met dit team een jaar geleden nog 3e van de wereld. Dus bij het Nederlands elftal lijkt het vooral een mentaal probleem te zijn. Ze weten het wel, maar doen het niet. Op een of andere manier komt op het veld bij de spelers er niet uit wat er in zit. Als team lijken ze onvoldoende alert en gefocust te zijn. Alsof ze niet door hebben dat het nú op het veld moet gebeuren. De keeper zit er twee keer nét naast, verdedigers maken slordige, cruciale fouten en aanvallers missen grote, open kansen. Ze doen niet wat ze moeten doen. Iets wat op de plants van de NAM tot dodelijke ongevallen zou leiden…

Duikers
Mijn advies zou zijn om de transitie van kleedkamer naar het veld veel bewuster te maken. Denk aan duikers die op de boot nog ontspannen zijn, maar - zodra ze zich achterstevoren in het water laten vallen - alert worden en alles wat ze geleerd hebben toepassen. Door een fysieke grens over te gaan, verandert onze mentale gemoedstoestand. De spelers van het Nederlands elftal moeten gevaar voelen en doorhebben dat ze een oorlogsgebied ingaan. Dat ze – zodra ze de kleedkamer verlaten - een grens oversteken en vijandig gebied betreden. Ik zou ze op weg naar het veld dan ook echt fysiek een grens laten oversteken. Het liefst één waar ook daadwerkelijk de associatie van gevaar aan vastzit. Voor de grens is het nog veilig en leuk, maar na de grens is het oorlog. Voorbij de grens is verliezen geen optie meer…

'We moeten successen vieren en positiever zijn over onze voetbalhelden'
Rijn Vogelaar, auteur van De enthousiasme trilogie

Laten we duidelijk zijn. De slechte prestaties van het Nederlandse elftal zijn voor mij een even groot raadsel als voor de rest van Nederland. De oorzaken zijn divers en complex. Op verzoek van “Communicatie” wil ik toch een poging wagen een verklaring te vinden vanuit “De Flow van enthousiasme”. Iets waar we het in Nederland cultureel moeilijk mee hebben. In Nederland houden we ervan om mensen die boven het maaiveld uitsteken af te schieten. Of het nu gaat om zomergasten, politici of profvoetballers. Daardoor staan de kranten vol negatieve berichten, houden we van Youp van het Hek en zijn voetbalprogramma’s met beroeps-mekkeraars zo populair.

Gemekker

Nu valt er over de huidige prestaties van het Nederlands elftal ook wel wat te mekkeren, laat dat duidelijk zijn. Ook ik heb me daar de laatste wedstrijden schuldig aan gemaakt. Toch was het gemekker ook volop aanwezig in de aanloop naar het WK, toen het toch beduidend beter ging. Een kennis van mij maakte hiervan de volgende compilatie:

We zijn in Nederland heel goed in het neerhalen van elkaar en we zijn vrij slecht als het gaat om het vieren van successen. We zijn alleen blij als een toernooi winnend wordt afgesloten, zoals op het EK ’88. Dan gaan we helemaal los. Maar verder kijken we toch vooral kritisch naar wat er allermaal misgaat.

Snelle goal

Als er dus geen snelle goal valt aan onze kant, dan slaat de angst toe (daar heeft Johan Derksen wel een punt in het filmpje.) Alleen dragen we hier door de mekkercultuur wel met z’n allen aan bij. Misschien moeten we wat vaker successen vieren en positiever zijn over onze voetbalhelden. We kunnen nog twee wedstrijden oefenen, zodat we in elk geval weten hoe het moet voor de WK in 2018.

'Kazachstan gaat winnen, let maar op'
Charles Huijskens, reputatie-expert

Ieder land krijgt het nationaal elftal dat het verdient. Wat krijgen wij? Een stel over het paard getilde, door en door verwende snotneuzen. Wat is Nederland? Een stel over het paard getilde, door en door verwende snotneuzen (m/v). Zoals Pim Fortuyn al voorspelde: “een land waarin niemand iets presteert, of iets tot stand brengt. We rijden de hele dag in de auto rond en knippen elkaars haar.”Willem van Hanegem heeft gelijk: “Neem Memphis, met die mooie schoenen van hem. Wat heeft het Nederlands elftal eraan?” Niks natuurlijk, maar dat kan Memphis niets schelen. Hij kijkt in de spiegel en is tevreden.

Feestvieren

Het enige dat Nederlanders enorm goed kunnen, is feestvieren. Iedere weekeind is het overal in ons land carnaval. Maandenlang achtereen hossen we door de overvolle binnensteden. Party’s en festivals lopen naadloos in elkaar over. Goed, Nederland verdient dus niets anders dan dit Oranje-elftal. Alleen het oerdier en beestmens Louis van Gaal is het ooit gelukt van deze egoïstische ijdeltuiten nog iets te maken dat op een team leek. Opgepompt, opgeblazen en van boven tot onder getatoeëerd herkende deze meute in Van Gaal intuïtief hun enige leider. En nu die er niet meer is, zakt de pudding in elkaar. Kazachstan gaat dus winnen, let maar op. En dat is precies wat Nederland verdient.