De Nederlandse supermarkten hielden in het eerste halfjaar van 2016 iets meer rekening met dierenwelzijn dan in dezelfde periode een jaar eerder. Die conclusie kan althans getrokken worden op basis van de Foldermonitor van Wakker Dier. In plaats van 7.394 aanbiedingen in de categorie ‘kiloknaller’ werd er ‘slechts’ 7.076 keer geadverteerd met ‘leedvlees’. Dat is 318 minder, een daling van 4 procent.
Stijging
Maar de marktleiders, Albert Heijn en Jumbo, gaan met hun afprijsgedrag tegen de trend in. Albert Heijn had 191 meer kiloknallers dan in 2015 en ging van 638 naar 829 aanbiedingen in die categorie (+30 procent). Jumbo steeg van 263 naar 460 kiloknallers (plus 197, +75 procent).
'Het is zo raar dat ze vooral hun slechtste vlees promoten'
Klopt niet
Het gedrag van Albert Heijn, dat Wakker Dier middels het turven van aanbiedingen in de folders in kaart brengt, lijkt niet te stroken met het statement dat het maakt op de eigen site: ‘Bij Albert Heijn voelen we onze verantwoordelijkheid voor dierenwelzijn en duurzaamheid en zijn we ons bewust van onze belangrijke rol als grote supermarkt hierin.’
Albert Heijn: 'Wij proberen met aanbiedingen juist de niet zo populaire delen van de kip (o.a. bouten) onder de aandacht te brengen'
In een reactie aan Marketing Online stelt Albert Heijn zich op het standpunt dat het beeld dat Wakker Dier ‘in haar kiloknallercampagne’ schetst, niet klopt met de werkelijkheid. De supermarkt vindt het wel een goede zaak dat Wakker Dier zich inzet voor dierenwelzijn, maar vindt dat er een verkeerd beeld van Albert Heijn wordt neergezet.
Kippen met vrije uitloop
Albert Heijn: 'Discutabele definitie'
Els van Dijk, woordvoerder Albert Heijn: ‘Om te beginnen is de definitie van kiloknaller discutabel. Wakker Dier verstaat onder kiloknaller al het vlees zonder een Beter Leven Keurmerk van de Dierenbescherming. Binnen die definitie is geen ruimte voor andere initiatieven op het gebied van dierenwelzijn. Zo wordt de nieuwe Albert Heijn kip, een kip van een robuust ras, met meer leefruimte en afleidingsmaterialen als kiloknaller gezien. Een kip waar Wakker Dier overigens over te spreken is. Ook het vlees van Greenfields runderen is volgens Wakker Dier een kiloknaller, terwijl deze runderen van kleine boerderijen uit Ierland komen, waar ze het grootste deel van het jaar grazen op uitgestrekte, groene weiden.’
Van Dijk zegt dat de Foldermonitor van Wakker Dier alles zonder Beter Leven Keurmerk als kiloknaller turft. Volgens haar laat die methode geen enkel oog voor nuances. Van Dijk: ‘Zo bestaat het half om half gehakt voor de helft uit vlees dat het Beter Leven Keurmerk heeft. Dat kunnen we echter niet op de verpakking zetten, omdat het rundvlees nog geen Beter Leven Keurmerk heeft. Ook wordt niet gekeken naar hoe wij vleesaanbiedingen inzetten. Een mooi voorbeeld hiervan is kip. Wij proberen met aanbiedingen juist de niet zo populaire delen van de kip (o.a. bouten) onder de aandacht te brengen. Met als doel al het vlees van de kip een goede bestemming te geven, zodat er minder kippen geslacht hoeven te worden dan wanneer je bijvoorbeeld alleen maar kipfilet in de actie zou hebben. Ten slotte zijn er vleesproducten die wel aan de eisen van het Beter Leven Keurmerk voldoen, maar waar we nog wachten op de toestemming van de Stichting Beter Leven Keurmerk om het logo te mogen plaatsen. Dit geldt onder andere voor yorkham, die regelmatig in de Bonusfolder heeft gestaan.’
Enorme stappen
Ook Jumbo is teleurgesteld in de manier waarop Wakker Dier communiceert. Laura Valks-Piessens van Jumbo zegt het jammer te vinden dat Wakker Dier steeds zo terugkijkt in hun monitoring. ‘Jumbo heeft enorme stappen gezet op het gebied van duurzaamheid én we blijven stappen zetten.’
'Wat niet goed genoeg meer is voor de supermarken zelf, vinden ze blijkbaar nog wel goed genoeg voor hun klanten'
Filetlapjes à la minute
Volgens Valks-Piessens heeft in de samenstelling van de huidige jaaraanbieding met vlees zeven van de acht items 1 ster van het Beter Leven keurmerk (filet schnitzel, filetlapjes à la minute, braadworst, gyrosreepjes en slavinken). Daarnaast is één item van Nieuwe Standaard Kip en één item vegetarisch. Slechts één item heeft geen Beter Leven keurmerk. Ook voor onze overige aanbiedingen richten we ons zoveel mogelijk op de duurzame varianten.’
Als enige
Valks-Piessens claimt dat het duurzamere verse vlees bij Jumbo de afgelopen jaren is toegenomen tot inmiddels ruim 80 procent van het aantal artikelen in het schap. Ze zegt: ‘Het Ierse rundvlees, kalfsvlees en lamsvlees bij Jumbo is al duurzamer. Daarnaast hebben wij eind 2014 Nieuwe Standaard Kip geïntroduceerd. In 2015 hebben we dit assortiment stapsgewijs - naarmate er meer boeren en kippen beschikbaar waren - verder uitgebreid. Sinds eind april is ons verse kipschap zelfs plofkipvrij. Voor het einde van dit jaar zal Nieuwe Standaard Kip ook in producten als stoommaaltijden, verse pizza’s en maaltijdsalades worden gebruikt. Met Nieuwe Standaard Kip hebben we – als enige van alle supermarkten - een kip in de schappen liggen die het dichtst bij 1 ster Beter Leven keurmerk komt.’
Campagne- en beleidsmedewerker bij Wakker Dier, Anne Hilhorst, geeft een reactie op de reacties van Albert Heijn en Jumbo:
'De vleesconcepten die genoemd worden door Albert Heijn en Jumbo komen nog niet eens in aanmerking voor één ster Beter Leven. Zo worden de Ierse runderen bijvoorbeeld nog steeds onverdoofd gecastreerd. Wat betreft de nieuwe kippen van de AH en Jumbo, ook daar zijn de welzijnseisen nog te laag. De nieuwe kip van AH heeft bijvoorbeeld maar een smartphone meer ruimte dan de plofkip. Ook de supermarkten zelf hebben aangegeven dat deze nieuwe kippen slechts een tussenstap zijn.
Natuurlijk zijn wij blij dat supermarkten in beweging komen. Juist daarom is het zo raar dat ze vooral hun slechtste vlees promoten. Wat niet goed genoeg meer is voor de supermarken zelf, vinden ze blijkbaar nog wel goed genoeg voor hun klanten. Het aantal kiloknallers van Jumbo is afgelopen jaar zelfs met 75% gestegen! Je krijgt bij klanten niet tussen de oren dat dierenwelzijn belangrijk is, als je hen alleen maar op de lage prijzen van industrievlees wijst. Aanbiedingen in de folder hebben een enorme invloed op de consument. Wij willen dat die invloed wordt gebruikt om consumenten te verleiden voor de echt betere producten te kiezen, in plaats van altijd maar weer het goedkoopste.'
Vooruit kijken
Ook met het varkensvlees zegt Jumbo inmiddels grote stappen te hebben gezet. Valks-Piessens kijkt vooruit: ‘Het is de bedoeling in 2017 alleen nog duurzamer vlees in het schap te hebben, waar mogelijk voorzien van het Beter Leven keurmerk van de Dierenbescherming. Belangrijk uitgangspunt hierbij is dat onze producten moeten zijn geproduceerd met zorg voor mens, dier en milieu. Tegelijkertijd kijken we ook naar aspecten als haalbaarheid en betaalbaarheid.’
Vlees
Het totaal aantal vleesaanbiedingen steeg overigens fors. Wakker Dier telde 8.846 vleesaanbiedingen in het eerste halfjaar van 2016. Vorig jaar waren dat er 7.979 (+11 procent).
