Beter presenteren? Zo werken de hersenen van je publiek

door Spencer Waldron 

Stel je moet een belangrijke presentatie verzorgen voor je werk; een pitch voor een nieuwe klant, een marketingvoorstel aan de directie of een lezing voor vakgenoten tijdens een congres. Wat het onderwerp ook mag zijn, zakelijke presentaties hebben altijd één doel: een boodschap overbrengen die het publiek boeit, in het geheugen blijft hangen en tot actie aanzet. Om een presentatie te geven die aan al deze drie voorwaarden voldoet, is het belangrijk om inzicht te krijgen in de manier waarop de hersenen van je publiek werken.

Er zijn drie neurologische factoren die doorslaggevend zijn voor het succes, of juist de mislukking, van je presentatie. Dit zijn verhalen, dialogen en beelden. Wil je overtuigender overkomen, een blijvende indruk maken bij je publiek en een boeiende presentator zijn, dan moet je gebruikmaken van deze drie functies. Hieronder gaan we in op de wetenschappelijke principes die achter deze factoren steken en hoe je die kunt gebruiken voor je toekomstige presentaties.

1. Verhalen activeren alle delen van onze hersenen

De eerste factor heeft betrekking op onze biologische voorliefde voor verhalen. Volgens The Scientific American bestaat 65% van alle gesprekken uit persoonlijke anekdotes. Dit hoge percentage houdt verband met de manier waarop verhalen onze hersenen prikkelen.

Onderzoekers hebben ontdekt dat onze hersenen heel anders op verhalen reageren dan op keiharde informatie. Talloze onderzoeken wijzen erop dat metaforen en beschrijvende woorden en zinnen — als “parfum” en “zij had een stem als fluweel”— onze zintuiglijke hersenschors activeren. Dit deel van ons brein regelt onze reuk- en tastzin. Met andere woorden: de manier waarop onze hersenen reageren als we over zintuiglijke ervaringen lezen of horen, is identiek aan hoe we die in de praktijk ervaren.

Verhalen helpen je publiek te boeien, omdat ze alle delen van de hersenen prikkelen. Heldere beeldspraak brengt je boodschap tot leven in de geest van je publiek. Zij zullen je verhaal daardoor beter herinneren. Als je de aandacht van de hele zaal wilt vasthouden, is het dus belangrijk om te komen met een verhaal dat je boodschap tot leven brengt in plaats van met een droge opsomming van feiten.

2. Zeg het met een dialoog

Onze hersenen reageren sterk op tweerichtingsgesprekken. Als je een gesprek met iemand voert, begint je brein zelfs dat van de ander te spiegelen. Dit fenomeen staat bekend als neurale koppeling.

Onderzoekers van de RAIN Group hebben geobserveerd dat potentiële klanten veel belang hechten aan samenwerken, luisteren, inzicht verwerven in de behoeften van de ander en het aangaan van een persoonlijke band. Samenwerken wordt zelfs gezien als de op een na belangrijkste gedragsvorm, direct na het aandragen van nieuwe ideeën. Door je publiek het gevoel te geven dat je met hen samenwerkt aan een gemeenschappelijk doel, schep je een onderlinge band die cruciaal is voor je effectiviteit.

De beste manier om ervoor te zorgen dat jij en je publiek op één lijn zitten, is door hen te vragen wat zij graag willen horen. Door je publiek het heft in handen te geven, doe je een beroep op de kracht van interactie. Dit maakt het veel makkelijker om de aandacht vast te houden, het publiek zal sneller actie ondernemen en de belangrijkste punten van je presentatie blijven ze langer bij.

3. Het visualiseren van je boodschap is van doorslaggevend belang

Tussen de 80 en 90% van alle informatie die onze hersenen verwerken, komt naar binnen via onze ogen. Liefst twee derde van alle elektrische activiteit van onze hersenen gericht op ons gezichtsvermogen zolang onze ogen zijn geopend. Ons brein is van nature ingesteld om beelden tot zich te nemen en heeft krachtige opslagcapaciteit voor visuele informatie. Het kost ons slechts een kwart seconde om symbolen te verwerken en er betekenis aan toe te kennen, tegen gemiddeld zes seconden voor het lezen van 20 tot 25 woorden.

Uit een onderzoek door het Management Information Systems Research Center van de Universiteit van Minnesota en 3M Corporation blijkt dat presentaties die gebruikmaken van visuele hulpmiddelen, 43% effectiever zijn in het aanzetten tot actie dan presentaties waarvoor geen beeldmateriaal wordt gebruikt.

Voor een ander onderzoek werden mensen gevraagd om zaken te onthouden die afwisselend in de vorm van beelden en gesproken woorden werden gepresenteerd. Wat bleek: de deelnemers onthielden de beelden veel beter dan de informatie in de vorm van gesproken woorden.

Wil je presentaties overtuigender maken en langer in het geheugen van je publiek laten hangen, dan is het dus van cruciaal belang om je boodschap te visualiseren. Als je ideeën kracht bijzet met beeldmateriaal — foto’s, illustraties of zelfs kleine pictogrammen — zal je publiek ze veel gemakkelijker onthouden. Je presentaties worden er bovendien een stuk boeiender op.

Neem je presentatiestijl onder de loep

Elke keer dat we voor een publiek staan en een presentatie verzorgen, proberen we de toehoorders ergens toe aan te zetten: om na te denken, van gedachten te veranderen of actie te ondernemen. Om succesvol te presenteren moeten we profiteren van de manier waarop de hersenen van ons publiek werken.

Als je deze tactieken inzet voor je presentaties zul je daar zonder meer de voordelen van plukken. In welke branche ook actief bent. Als je met meer zelfvertrouwen en effectiever wilt presenteren, is het tijd om opnieuw na te denken over de manier waarop je presenteert.

Spencer Waldron is Regional Manager Western Europe bij Prezi.